مجید رعنایی، رئیس گروه پژوهش و ارزشیابی دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش اظهار داشت: یکی از برنامه‌های آموزشی که بسیاری از کشورها برای لحاظ کردن ویژگی‌های فردی دانش‌آموزان به کار می‌برند، استفاده از امکان گذراندن دو پایه تحصیلی در یک سال تحصیلی است که این برنامه در ایران با نام “جهش تحصیلی” شناخته می‌شود و عمده هدف آن رعایت عدالت آموزشی و لحاظ کردن تفاوت‌های فردی است.
وی افزود: در کشورهایی که سابقه ارائه برنامه‌های خاص از جمله “جهش تحصیلی”، برای دانش‌آموزان تیزهوش داشته‌اند، نشان می‌دهد که نگه داشتن کودکان با استعداد در گروه‌های همسن خویش نوعی “افت تحصیلی” برایشان محسوب می‌شود به طوری که کلاس‌ها و مطالب درسی برایشان خسته کننده شده و موجب از بین رفتن انگیزه‌های تحصیلی و اشتیاق به یادگیری می‌شود.
رعنایی ادامه داد: با وجود سابقه طولانی موضوع و انجام تحقیقات گسترده مقطعی و طولی ـ البته در ایران به طور بسیار محدود ـ هنوز موضوع جهش تحصیلی دانش‌آموزان یک مسئله سزاوار پژوهش است؛ برای تأیید این موضوع مراجعه به رسانه‌ها و برشمردن تعداد مصاحبه‌ها در این خصوص یا تعداد مراجعات والدین به مراکز تعیین هوش‌بهر و “استعداد یابی” و مراکز مشاوره، برای زودهنگام شروع کردن تحصیل یا جهش تحصیلی شاخص مناسبی است.
رئیس گروه پژوهش و ارزشیابی دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش اضافه کرد: البته خانواده‌های ایرانی خصوصاً خانواده‌های جوان عصر اطلاعات و فناوری امروز، بر این باور یا احساس هستند که بچه‌های امروز دارای هوش بالاتر و برتر شناختی نسبت به نسل‌های پیش از خود هستند لذا مدارس با درخواست‌های مکرری از طرف والدین برای تسریع تحصیلی فرزندان این والدین مواجه هستند.
* عدم انجام پژوهش‌های متقن و بلند مدت درباره “دانش‌آموز جهشی”
رعنایی با تأکید بر این نکته که ادبیات پژوهش در این حیطه در کشورمان بسیار محدود است، گفت: امکان انجام یک فراتحلیل متقن بر اساس تحقیقات طولی و ملی قوی وجود ندارد.
وی با بیان اینکه عامل زمان و لحاظ کردن ویژگی‌های بومی و فرهنگی محل انجام پژوهش‌های تربیتی دو فاکتور با اهمیت برای کاربرد یافته‌های تحقیقات تربیتی است، ادامه داد: در خصوص این موضوع، هر دو فاکتور فوق ضرورت انجام پژوهشی ملی، طولی و در مقیاس بزرگ را نشان می دهد، چراکه اینگونه تحقیقات در ایران محدودند و به دهه ۷۰ شمسی بر می‌گردند و هم استناد بسیاری از تصمیم‌گیری‌های آموزشی در کشور در این خصوص، یافته های پژوهشی خارج از ایران است؛ یافته‌های پژوهش‌هایی که بتواند راهگشای روشنگری برای تصمیم‌گیری سیاستگذاران و اقدام والدین باشد، لازم و ضروری است.
رئیس گروه پژوهش و ارزشیابی دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش اضافه کرد: ادبیات تحقیق در خصوص تأثیرگذاری برنامه های تسریع تحصیلی از جمله جهش تحصیلی، ادبیاتی مختلط از تأثیرات مثبت، منفی و خنثی است؛ شاید بتوان گفت یکی از دلایل بروز چنین وضعیت مبهمی ناشی از عدم انجام پژوهش‌های متقن و بلند مدتی است که دانش‌آموز جهشی ایرانی را با لحاظ کردن تمام یا اکثر ویژگی‌های زمینه‌ای (فردی، خانوادگی، محیطی) مورد مطالعه مدت‌دار قرار داده و متغیر های خروجی نظام تربیتی را فراتر از میانگین نمرات سالانه در نظر بگیرد.
* دانشگاه تربیت مدرس درباره جهش تحصیلی تحقیق می‌کند
رعنایی گفت: با توجه به این ضرورت مقرر شد، دانشگاه تربیت مدرس به سفارش دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، پژوهش” مطالعه طولی رشد اجتماعی- عاطفی ، عملکرد تحصیلی و شخصیتی دانش‌آموزان جهشی در سال‌های پس از جهش” را در مدت سه سال اجرا و نتایج را جهت تصمیم‌گیری به شورای عالی آموزش و پرورش ارایه کند.